dr Sylwester Pietrzyk
Stres to obecnie jeden z naszych najbardziej podstępnych wrogów szczególnie w warunkach nieplanowanej izolacji. Nie da się go uniknąć gdyż jest stałym elementem naszej rzeczywistości. To co czyni go szczególnie trudnym przeciwnikiem to brak świadomości jego działania w początkowej fazie co upodabnia go do wirusa.
Już samo zdefiniowanie stresu niesie ze sobą pewne trudności. Pewne jest jedynie, że nazwa pochodzi od słowa nacisk w języku angielskim używanego w budownictwie. Zauważono, że konstrukcje stalowe nawet o bardzo dużej wytrzymałości poddane długotrwałemu naciskowi ulegają pękaniu i zniszczeniu. Analogia do naszego zdrowia jest jak najbardziej trafiona. Człowiek poddany długotrwałemu stresowi, również doznaje silnego uszczerbku.
Stres jest często definiowany jako reakcja organizmu na sytuację, która postrzega ją jako utratę kontroli. Pozwala nam to zrozumieć, że czynniki stresujące będą miały indywidualny odbiór wobec każdego człowieka, powodując, że co dla jednych jest katastrofą, dla drugich drobną niedogodnością, dyskomfortem. Ponieważ nie można odciąć się od życia, nie mamy wpływu na bodźce/czynniki nazywane stresorami, za to możemy rozwijać w sobie umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Na podstawie badań Atkinsona [2001] wiemy, że o sile czynnika stresującego decyduje:
- Postrzegana możliwość kontrolowania stresora
- Przewidywalność stresora
- Wyzwanie jakie stanowi stresor dla naszych ograniczeń
Na tej podstawie możemy wnioskować, że osoby dobrze przygotowane do nowych sytuacji, mają silne poczucie wpływu na sytuację, dobre przygotowanie tak zwany plan B, oraz silnie rozwinięte kompetencje, będą miały kluczowy wpływ na kontrolowanie swojego poziomu stresu.
- Pytanie czy możemy kontrolować pandemie COVID-19 ?, częściowo tak, stosując się do zasad izolacji i unikania kontaktu z innymi osobami, przestrzegając reżimu związanego z myciem i odkażaniem odkażaniem rąk, dbaniem aby osoby w naszym otoczeniu również stosowały się do tych zasad.
- Czy ten stresor był przewidywalny teoretycznie tak ale nikt nie spodziewał się skali takiego działania co silnie wzmaga poczucie stresu i braku pewności, w którym kierunku nastąpi rozwój.
- Najważniejsze jest wyzwanie jakie stanowi dla naszych ograniczeń takich jak „poduszka finansowa” na czas zmniejszenia, utraty dochodu, zapewnienie sobie i sowim bliskim produktów niezbędnych do życia oraz podtrzymanie ciągłości funkcjonowania w obszarze zawodowym. Kluczowe pytanie czy jestem gotowy a jeśli nie co powinienem zrobić aby być gotowym do podjęcia pracy zdalnej.
W sytuacji stresowej często przyjmujemy skrajne nieracjonalne postawy, nie poparty faktami optymizm (będzie dobrze), czarnowidztwo (będzie katastrofa), bierność (poczekajmy co będzie). Żadna z opisanych postaw nie jest skuteczna
5 rad na czas izolacji
- Wprowadź „rutynowy” plan dnia, jak w sytuacji pracy w biurze, wstawaj o stałej porze dnia, i jeżeli to możliwe kontynuuj pracę zdalnie.
- Zorganizuj domowe miejsce pracy – Poświęć chwilę na przygotowanie miejsca do pracy, postaraj się „odciąć” od domowników.
- „Przeramuj” obecną sytuację traktując jako wyzwanie, jeśli nie możesz pracować zdalnie poświęć czas na samokształcenie, rozwijaj kompetencje, czytaj.
- Work-life balance – wyznacz sztywne godziny pracy i oddziel je od czasu wolnego, buduj autentyczne relacje z bliskimi bądź w kontakcie.
- Ćwiczenia zadbaj o regularną aktywność fizyczną i zdrowe odżywianie.
Stres może być naszym sojusznikiem, „dobry stres” jest doskonałą stymulacją do poznawania siebie i przekraczania własnych ograniczeń. Do tego jednak potrzebna jest praktyka, cierpliwość i uważność.
BIBLIOGRAFIA
„Pokonać stres” C. Cooper Petitt 2000*
”Stres mobbing i wypalenie zawodowe” GWP 2007*
